genocide

met dank aan de belgische koloniale overheersing at ik gister heerlijke frieten en een goede biefstuk. met dank aan diezelfde belgen bezocht ik vanochtend het museum over de genocide. 'dank aan', uiteraard. ik denk dat maar weinig mensen weten dat het de belgen waren die de in vrede naast en met elkaar levende hutu's en tutsi's aan het begin van de vorige eeuw indeelde in ethnische klassen, de belangrijke baantjes gaven aan de tutsi's en daarmee de grondleggers waren voor het latere conflict.

na mijn bezoek aan het 'kigali memorial centre' ben ik vooral heel erg boos. de westerse wereld heeft het keer op keer laten afweten. eerst door tijdens het koloniale bewind de bom te leggen onder een vreedzaam volk. vervolgens door niet in te grijpen in de ethnische zuiveringen in de jaren 1960 en het begin van de jaren negentig. toen het in het voorjaar van 1994 weer fout dreigde te gaan, en dat door een betrouwbare bron werd gemeld aan kofi annan, besloot deze niets te doen. de genocide begon op 6 april 1994, maar het duurde ruim een maand voordat het onderwerp in de veiligheidsraad van de vn werd besproken. men sprak zijn bezorgdheid uit, maar in diezelfde vergadering werd ook het onbegrijpelijke besluit genomen om het aantal vn-soldaten in rwanda te verminderen. en tenslotte door te voorzien in de wapens van diegene die de genocide uitvoerden, en hen nog lang na het begin van de genocide te blijven steunen.

ik vind het ongelooflijk dat rwanda na dit grote drama dat nog maar zo kort geleden heeft plaatsgevonden kan functioneren. bij alle mensen die ik ontmoet vraag ik me af of zij zelf bloed aan hun handen hebben, de benen van een kind hebben afgehakt, of dat ze hun vrouw voor hun ogen verkracht en vermoord hebben zien worden. een genocide zoals deze, met 1 miljoen dodelijke slachtoffers op een bevolking van 8 miljoen; ik kan me de omvang daarvan maar nauwelijks voorstellen. het museum probeert dat te verhelderen: de foto's van de doden en de verhalen van de overlevenden maakt het allemaal erg emotioneel. ook het massagraf in de tuin, waar 250.000 doden zijn begraven, draagt bij aan het zeer pijnlijke besef van wat hier heeft plaatsgevonden. bevatten lukt misschien nog maar net, maar begrijpen kan ik het niet.